Thế giới marketing ngày nay là một cuộc chiến không khoan nhượng để giành giật từng giây chú ý của khách hàng. Giữa hàng triệu bài đăng, video, quảng cáo, làm thế nào để thương hiệu của bạn được “nhìn thấy”?
Trong nỗ lực tuyệt vọng để nổi bật, nhiều người tìm đến các “chiêu trò” marketing: những tiêu đề giật gân, những quảng cáo gây sốc, những lời hứa hẹn “khó tin”. Họ hy vọng tạo ra một cú “viral” ngắn ngủi. Nhưng sâu thẳm bên trong, các CEO và founder đều có một nỗi lo sợ chung: Liệu những chiêu trò này có làm tổn hại đến uy tín và giá trị thương hiệu về lâu dài?
Và khi nói về nghệ thuật thu hút sự chú ý, không ai vĩ đại và cũng không ai gây tranh cãi hơn P.T. Barnum, ông trùm của ngành giải trí và là người sáng lập ra “The Greatest Show on Earth” (Buổi diễn vĩ đại nhất Trái đất). Tên tuổi của ông gắn liền với cả sự hào nhoáng, trí thông minh lẫn những mánh lới, “chiêu trò”.
Bài viết này, dưới góc nhìn của một nhà tư vấn tăng trưởng tại MondiaL, sẽ không cổ xúy cho những mánh lới lừa đảo. Chúng ta sẽ “bóc tách” các nguyên tắc tâm lý bậc thầy mà Barnum đã sử dụng, để tìm ra bài học về cách tạo ra một “nghệ thuật trình diễn” có đạo đức, hiệu quả và quan trọng nhất là sinh lời.
Tại sao con người lại khao khát “phép màu” và những điều phi thường?
Để hiểu được thành công của Barnum, trước tiên chúng ta phải hiểu về khán giả của ông, và cũng là khách hàng của chúng ta ngày nay. Con người về bản chất luôn khao khát những điều vượt ra ngoài cuộc sống thường nhật. Chúng ta khao khát sự kỳ diệu, sự ngạc nhiên, và những câu chuyện khó tin.
Barnum không tạo ra khao khát này. Ông chỉ đơn giản là người thấu hiểu và đáp ứng nó một cách xuất sắc. Ông biết rằng khách hàng không chỉ mua một chiếc vé xem xiếc. Họ đang mua một tấm vé để thoát khỏi thực tại, để bước vào một thế giới của những điều không thể.
Đây là một sự thật tâm lý nền tảng. Khách hàng không chỉ mua sản phẩm vì công dụng. Họ mua một câu chuyện, một cảm xúc, một trải nghiệm. Một chiếc điện thoại không chỉ là để nghe gọi, nó còn là biểu tượng của sự sáng tạo. Một đôi giày thể thao không chỉ để đi, nó còn là hiện thân của tinh thần thể thao. Barnum là bậc thầy trong việc biến những thứ bình thường thành những trải nghiệm phi thường.
“Công thức Barnum”: Ba nguyên tắc để trở thành tâm điểm của sự chú ý
Vậy Barnum đã làm thế nào để luôn trở thành tâm điểm? Công thức của ông có thể được đúc kết qua ba bài học chiến lược mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể học hỏi.
Bài học #1: Lời hứa táo bạo – Hãy cho khách hàng một lý do để bàn tán
Barnum không bao giờ nói gánh xiếc của ông “khá hay” hay “đáng xem”. Ông gọi nó là “The Greatest Show on Earth” (Buổi diễn vĩ đại nhất Trái đất). Ông không quảng cáo một chú voi bình thường, mà là “Jumbo, chú voi to nhất thế giới”.
Ông hiểu một quy luật cơ bản của truyền thông: một lời hứa nhút nhát sẽ bị lờ đi, nhưng một lời hứa táo bạo sẽ tạo ra sự tò mò và tranh luận. Mọi người sẽ bàn tán, “Liệu nó có vĩ đại thật không?”, và họ sẽ phải mua vé để tự mình kiểm chứng.
Tất nhiên, có một ranh giới mong manh giữa một lời hứa táo bạo và một lời nói dối. Và đây là điểm mà các doanh nghiệp cần phải cẩn trọng. Lời hứa táo bạo của bạn phải được hậu thuẫn bởi một [trải nghiệm khách hàng] thực sự đáng giá. Lời hứa giúp bạn có được sự chú ý ban đầu, nhưng chính trải nghiệm mới là thứ giữ chân khách hàng và xây dựng danh tiếng. Barnum có thể đã phóng đại, nhưng ông luôn đảm bảo khán giả của mình được xem một buổi diễn hoành tráng và đáng tiền.
Bài học #2: Biến việc marketing thành chính sản phẩm
Với Barnum, trải nghiệm không bắt đầu khi tấm màn sân khấu được kéo lên. Nó bắt đầu từ rất lâu trước đó.
- Những tấm áp phích quảng cáo đầy màu sắc, kịch tính được dán khắp các thị trấn.
- Những cuộc diễu hành rầm rộ trên phố trước ngày công diễn.
- Những mẩu chuyện ly kỳ được ông khéo léo tuồn cho các tờ báo.
Tất cả những hoạt động đó không chỉ là để “thông báo”. Chúng là một phần của chính sản phẩm, tạo ra sự háo hức, mong chờ và biến sự kiện sắp diễn ra thành một chủ đề không thể không bàn tán.
Bài học cho chúng ta ngày nay là gì? Marketing không phải là thứ diễn ra sau khi bạn đã có sản phẩm. Nó phải được thiết kế tích hợp vào toàn bộ hành trình. Từ một [thiết kế website] gây tò mò, một [thiết kế bao bì] tạo cảm giác háo hức khi mở hộp, cho đến một chiến dịch email “nhá hàng” đầy kịch tính. Hãy biến quá trình marketing của bạn thành một trải nghiệm thú vị.
Bài học #3: Luôn mang lại giá trị vượt xa mong đợi
Đây là nguyên tắc giúp phân biệt Barnum với những kẻ lừa đảo đơn thuần. Mặc dù ông bị gán cho câu nói “Cứ mỗi phút lại có một kẻ khờ được sinh ra” (dù không có bằng chứng nào cho thấy ông đã nói câu này), triết lý kinh doanh thực sự của ông lại là:
“Luôn luôn mang lại cho mọi người nhiều hơn những gì họ mong đợi.” – P.T. Barnum
Ông có thể đã dùng những “chiêu trò” để thu hút khán giả, nhưng một khi họ đã ngồi vào ghế, ông đảm bảo họ sẽ được chứng kiến một bữa tiệc thị giác thực sự. Quy mô, sự đa dạng, và tính giải trí của rạp xiếc Barnum & Bailey là không thể phủ nhận. Khán giả rời đi với cảm giác họ đã nhận được một món hời.
Đây là chìa khóa để biến “chiêu trò” thành một chiến lược bền vững. Bạn có thể dùng một lời hứa táo bạo để có được khách hàng lần đầu tiên, nhưng chỉ có việc mang lại một giá trị thực sự vượt trội mới có thể giữ chân họ và biến họ thành người hâm mộ.
Kết luận: Hãy là người đạo diễn cho “buổi diễn” của chính mình
P.T. Barnum đã dạy chúng ta rằng trong một thế giới ồn ào, sự im lặng và khiêm tốn đôi khi đồng nghĩa với sự vô hình. Việc thu hút sự chú ý không phải là một điều xấu, nó là điều kiện cần để tồn tại.
Tuy nhiên, bài học sâu sắc nhất từ ông không phải là về các mánh lới. Đó là bài học về việc trở thành một người đạo diễn bậc thầy cho “buổi diễn” của thương hiệu bạn. “Chiêu trò” có thể là tấm vé, nhưng giá trị thật mới là vở diễn.
Tại MondiaL, chúng tôi tin rằng mọi thương hiệu đều có thể tạo ra “nghệ thuật trình diễn” của riêng mình. Đó là sự kết hợp giữa “Bộ Não” (sự thấu hiểu sâu sắc tâm lý và mong muốn của khách hàng) và “Trái Tim” (khả năng kiến tạo những trải nghiệm độc đáo, đáng nhớ và vượt qua sự mong đợi). Đó chính là “Thiết Kế Sinh Lời”.
Nếu bạn muốn thương hiệu của mình không chỉ được “nhìn thấy” mà còn được “nhớ đến”, nếu bạn muốn biến sự chú ý thành tài sản kinh doanh, hãy [bắt đầu một cuộc đối thoại chiến lược với MondiaL].
Chúng ta sẽ cùng nhau tạo ra “The Greatest Show on Earth” cho chính ngành hàng của bạn.
