“Thương hiệu của chúng ta được khách hàng yêu mến”. “Sản phẩm của chúng ta là tốt nhất”. “Chúng ta đang xây dựng một cộng đồng”.
Đây là những câu chuyện ngọt ngào mà các nhà lãnh đạo thường tự kể cho mình và cho đội ngũ. Chúng ta tin rằng đam mê, một sản phẩm tốt và một câu chuyện hay là đủ để thành công. Chúng ta có xu hướng né tránh những con số phũ phàng và những sự thật khó nghe về thị trường.
Nhưng Scott Galloway, vị giáo sư marketing, doanh nhân, và là một trong những nhà phân tích chiến lược thẳng thắn đến tàn nhẫn nhất hiện nay, lại giống như một liều thuốc đắng. Ông không bán những giấc mơ. Ông “phẫu thuật” thực tại bằng những dữ liệu lạnh lùng để tìm ra con đường chiến thắng.
Phong cách của ông có thể gây khó chịu, nhưng đối với một CEO đang phải đối mặt với áp lực tăng trưởng, những phân tích của ông lại vô cùng cần thiết.
Bài viết này, từ góc nhìn của MondiaL, sẽ không mang đến cho bạn những lời động viên sáo rỗng. Chúng ta sẽ học hỏi “tư duy Galloway” – một lăng kính chiến lược sắc bén để giúp các CEO Việt nhìn thẳng vào sự thật, và từ đó đưa ra những quyết định thực sự sinh lời.
“The Four” – Bài học từ các gã khổng lồ: Bạn đang tấn công vào “cơ quan nội tạng” nào của khách hàng?
Trong cuốn sách kinh điển “The Four”, Scott Galloway đã phân tích cách bốn gã khổng lồ công nghệ (Amazon, Apple, Facebook, Google) đạt được sự thống trị. Bí mật của họ không chỉ nằm ở công nghệ. Bí mật nằm ở việc họ đã tấn công và chiếm lĩnh một “cơ quan nội tạng” hoặc một bản năng gốc của con người.
- Google tấn công vào não bộ: Nhu cầu được biết mọi thứ, ngay lập tức. Google trở thành một vị thần biết tuốt.
- Facebook (nay là Meta) tấn công vào trái tim: Nhu cầu được kết nối, được yêu thương và thể hiện bản thân.
- Amazon tấn công vào dạ dày: Bản năng săn bắt hái lượm nguyên thủy, muốn có nhiều thứ hơn với ít công sức hơn.
- Apple tấn công vào cơ quan sinh dục: Nhu cầu được thể hiện sự đẳng cấp, giàu có và hấp dẫn hơn trong mắt người khác để tăng cơ hội duy trì nòi giống.
Phân tích này nghe có vẻ phũ phàng, nhưng nó cho thấy một sự thật marketing sâu sắc: những thương hiệu vĩ đại nhất không chỉ bán lợi ích lý tính. Họ kết nối với những ham muốn bản năng và sâu thẳm nhất của con người.
Bài học cho bạn: Thay vì chỉ nói về các tính năng, hãy tự hỏi: Về mặt bản năng, sản phẩm của chúng ta đang đáp ứng nhu cầu gì?
- Một công ty bảo hiểm không chỉ bán hợp đồng, họ bán sự an tâm cho não bộ.
- Một thương hiệu mỹ phẩm không chỉ bán mỹ phẩm, họ bán sự tự tin cho trái tim.
- Một nhà hàng sang trọng không chỉ bán đồ ăn, họ bán cảm giác đẳng cấp.
Một “Thiết Kế Biết Nói” hiệu quả phải chạm được vào tầng sâu bản năng này.
Ba bài học “phũ phàng” từ Scott Galloway cho các SME Việt
Tư duy sắc bén của Galloway mang lại những bài học cực kỳ giá trị cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, những người không có nguồn lực vô tận để đốt tiền vào những chiến lược sai lầm.
Bài học #1: Ngừng theo đuổi đam mê một cách mù quáng, hãy đi theo tài năng
Đây là một lời khuyên gây tranh cãi nhưng thực tế. Galloway thường nói rằng lời khuyên “hãy theo đuổi đam mê của bạn” là một lời nói dối. Thay vào đó, ông khuyên: Hãy tìm ra thứ bạn giỏi và nỗ lực để trở thành người xuất sắc nhất trong lĩnh vực đó. Đam mê thường không phải là thứ dẫn đường, nó là phần thưởng đến sau khi bạn đã thành công và được công nhận.
Lời khuyên này cũng đúng cho doanh nghiệp.
- Đừng cố gắng xây dựng một thương hiệu “sáng tạo, phá cách” nếu DNA của bạn là “ổn định, đáng tin cậy”.
- Đừng cố gắng trở thành một thương hiệu “giá rẻ” nếu thế mạnh của bạn là “dịch vụ khách hàng thượng hạng”.
Lời khuyên thẳng thắn từ MondiaL: Hãy tìm ra một chiến trường mà bạn có khả năng chiến thắng. Hãy xác định điểm mạnh không thể sao chép của bạn và đầu tư toàn lực vào đó. Sự tập trung tàn nhẫn này là con đường ngắn nhất để sinh lời và xây dựng một [lợi thế cạnh tranh bền vững].
Bài học #2: Hãy tàn nhẫn với dữ liệu, đừng tin vào những giai thoại
Galloway nổi tiếng với việc dùng dữ liệu để đập tan những câu chuyện đẹp đẽ mà các công ty tự vẽ ra. Ông không quan tâm đến tầm nhìn sứ mệnh của bạn nếu báo cáo tài chính của bạn đang đi xuống.
Các CEO thường dễ yêu sản phẩm của chính mình và tin vào những câu chuyện mà họ nghe được từ một vài khách hàng thân thiết. Nhưng dữ liệu không nói dối.
- Tỷ lệ khách hàng quay lại thực sự là bao nhiêu?
- Chi phí để có một khách hàng mới là bao nhiêu so với giá trị họ mang lại?
- Dòng sản phẩm nào đang thực sự tạo ra lợi nhuận?
Việc đối mặt với những con số này có thể rất khó khăn, nhưng đó là cách duy nhất để đưa ra những quyết định chiến lược đúng đắn. Đây chính là phần “Bộ Não” trong triết lý của MondiaL, là cốt lõi của giai đoạn Discover (Chẩn đoán) và Deliver (Chứng minh).
Bài học #3: Hãy là một “lát chanh” trong ly nước lọc
Trong các bài giảng của mình, Galloway thường nói về tầm quan trọng của việc tạo ra những giá trị nhỏ nhưng bất ngờ. Ông ví nó như việc một nhà hàng bình dân mang ra cho bạn một ly nước lọc với một lát chanh tươi. Chi phí của lát chanh gần như bằng không, nhưng nó nâng tầm trải nghiệm và cho thấy một sự tinh tế.
Đối với một SME, bạn có thể không cạnh tranh được về giá hay quy mô, nhưng bạn hoàn toàn có thể cạnh tranh về những “lát chanh” này.
- Một [thiết kế bao bì] được chăm chút kỹ lưỡng.
- Một lời cảm ơn viết tay gửi kèm sản phẩm.
- Một cuộc gọi hỏi thăm sau khi khách hàng sử dụng dịch vụ.
Những chi tiết nhỏ này tạo ra một [trải nghiệm khách hàng] khác biệt và khiến khách hàng cảm thấy được trân trọng.
Kết luận: Sự thật sẽ giải phóng bạn
Thế giới kinh doanh không phải là một câu chuyện cổ tích. Nó là một môi trường cạnh tranh khốc liệt. Những lời nói dối ngọt ngào có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu trong ngắn hạn, nhưng chỉ có sự thật phũ phàng mới có thể giúp bạn tồn tại và chiến thắng trong dài hạn.
Tư duy của Scott Galloway là một lời kêu gọi cho sự thẳng thắn và tập trung vào những gì thực sự quan trọng. Tại MondiaL, chúng tôi là những “Chuyên gia Thẳng thắn”. Chúng tôi không bán cho bạn những lời nói dối ngọt ngào. Chúng tôi tin rằng một chiến lược tăng trưởng hiệu quả phải được xây dựng trên nền tảng của sự thật.
- Chúng tôi dùng “Bộ Não” để phân tích sự thật đó một cách không khoan nhượng.
- Và chúng tôi dùng “Trái Tim” để kể câu chuyện của bạn theo một cách thuyết phục và chân thành nhất.
Nếu bạn đã sẵn sàng ngừng “ru ngủ” bản thân và bắt đầu đối mặt với thực tế để tìm ra con đường tăng trưởng thực sự, hãy [bắt đầu một cuộc đối thoại chiến lược với MondiaL].
Chúng tôi sẽ mang đến cho bạn không phải những gì bạn muốn nghe, mà là những gì bạn cần biết.
