Hãy truy cập website của một công ty bất kỳ. Rất có thể, trang chủ của họ sẽ bắt đầu bằng những câu như: “Chúng tôi là công ty hàng đầu cung cấp sản phẩm X”, “Với công nghệ Y vượt trội”, “Mua ngay sản phẩm Z của chúng tôi”.
Chúng ta tin rằng cách tốt nhất để thuyết phục khách hàng là nói cho họ biết chúng ta làm CÁI GÌ và chúng ta làm nó NHƯ THẾ NÀO. Chúng ta trình bày các tính năng, lợi ích, và quy trình. Đây là một cách giao tiếp logic, rõ ràng và có vẻ rất hợp lý.
Nhưng Simon Sinek, một trong những nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất về lãnh đạo và thương hiệu, đã chỉ ra rằng đây là một cách giao tiếp hoàn toàn… ngược.
Ông khẳng định rằng những nhà lãnh đạo và thương hiệu truyền cảm hứng nhất thế giới, từ Apple đến Martin Luther King Jr., đều suy nghĩ, hành động và giao tiếp theo một khuôn mẫu hoàn toàn trái ngược. Họ Bắt đầu với câu hỏi Tại sao (Start With Why).
Bài viết này, từ góc nhìn của MondiaL, sẽ không chỉ giải thích lại mô hình của Simon Sinek. Chúng ta sẽ khám phá cách tìm ra và áp dụng “Tại sao” của chính bạn để xây dựng một nền tảng thương hiệu vững chắc, một cỗ máy truyền cảm hứng và sinh lời.
“Vòng Tròn Vàng”: Tấm bản đồ giải mã cách truyền cảm hứng
Để giải thích cho lý thuyết của mình, Simon Sinek đã đưa ra một mô hình vô cùng đơn giản nhưng đầy sức mạnh, gọi là “Vòng Tròn Vàng” (The Golden Circle). Nó bao gồm ba vòng tròn đồng tâm:
- Vòng ngoài cùng – WHAT (Cái gì): Mọi công ty trên thế giới đều biết họ làm CÁI GÌ. Đây là sản phẩm họ bán hay dịch vụ họ cung cấp.
- Vòng ở giữa – HOW (Như thế nào): Một vài công ty biết họ làm điều đó NHƯ THẾ NÀO. Đây là những thứ giúp họ khác biệt hoặc đặc biệt, ví dụ như quy trình độc quyền, lợi thế cạnh tranh (USP).
- Vòng trong cùng – WHY (Tại sao): Rất ít công ty có thể trả lời rõ ràng TẠI SAO họ lại làm điều họ đang làm. “Tại sao” ở đây không phải là để kiếm tiền. Lợi nhuận chỉ là kết quả. “Tại sao” là mục đích, là niềm tin, là lý do cho sự tồn tại của công ty bạn.
Vấn đề là, hầu hết các công ty giao tiếp từ ngoài vào trong, từ thứ rõ ràng nhất đến thứ mơ hồ nhất (WHAT -> HOW -> WHY). Nhưng những thương hiệu vĩ đại lại làm ngược lại (WHY -> HOW -> WHAT).
Tại sao việc bắt đầu với “Tại sao” lại có sức mạnh thay đổi cuộc chơi?
Đây không chỉ là một sự thay đổi về thứ tự câu chữ. Đây là một sự khác biệt nền tảng về chiến lược và tâm lý.
Bài học #1: Nó nói chuyện trực tiếp với “Trái Tim” của khách hàng
Simon Sinek đã chỉ ra một sự tương đồng đáng kinh ngạc giữa “Vòng Tròn Vàng” và cấu trúc của não bộ con người.
- Phần “WHAT” tương ứng với vỏ não mới (Neocortex), chịu trách nhiệm về tư duy logic, phân tích và ngôn ngữ.
- Phần “WHY” và “HOW” tương ứng với hệ viền (Limbic Brain), chịu trách nhiệm về cảm xúc, hành vi và ra quyết định.
Khi bạn nói về “Cái gì”, bạn đang nói chuyện với phần não lý trí. Khách hàng hiểu tất cả các tính năng bạn nói, nhưng nó không thúc đẩy hành vi. Khi bạn nói về “Tại sao”, bạn đang nói chuyện trực tiếp với phần não ra quyết định.
“Mọi người không mua cái bạn làm, họ mua lý do tại sao bạn làm điều đó.” –
Simon Sinek
Đây chính là sự kết nối giữa “Trái Tim” và “Bộ Não” trong triết lý của MondiaL. “Tại sao” chính là “Trái Tim” của thương hiệu, là thứ tạo ra kết nối cảm xúc. “Như thế nào” và “Cái gì” là phần “Bộ Não” và “cơ thể”, là những bằng chứng logic để hiện thực hóa niềm tin đó.
Bài học #2: Nó xây dựng lòng trung thành, không chỉ là giao dịch
Khi một khách hàng mua sản phẩm của bạn chỉ vì “Cái gì” (giá rẻ, nhiều tính năng), họ sẽ dễ dàng rời bỏ bạn khi có một đối thủ khác đưa ra một “Cái gì” tốt hơn. Mối quan hệ này hoàn toàn dựa trên giao dịch.
Nhưng khi một khách hàng mua sản phẩm của bạn vì họ tin vào “Tại sao” của bạn, họ đang mua một thứ lớn lao hơn. Thương hiệu của bạn trở thành một phần trong hệ giá trị và bản sắc của họ. Họ trung thành không phải vì sản phẩm, mà vì niềm tin chung.
Ví dụ kinh điển chính là Apple. Người ta xếp hàng qua đêm không phải vì một chiếc điện thoại có thêm một camera. Họ làm vậy vì họ tin vào triết lý “Think Different”, thách thức hiện trạng mà Apple đại diện.
Bài học #3: Nó là kim chỉ nam cho mọi quyết định
Một “Tại sao” được định nghĩa rõ ràng không chỉ là một công cụ marketing. Nó là một bộ lọc chiến lược cho toàn bộ doanh nghiệp.
- Phát triển sản phẩm: Sản phẩm mới này có phù hợp với “Tại sao” của chúng ta không?
- Tuyển dụng: Ứng viên này có tin vào “Tại sao” của chúng ta không?
- Đối tác: Đối tác này có cùng chí hướng “Tại sao” với chúng ta không?
Khi “Tại sao” rõ ràng, “Như thế nào” và “Cái gì” sẽ tự động trở nên nhất quán và chân thực. Điều này tạo ra một [trải nghiệm thương hiệu] đồng bộ, từ sản phẩm, nhân viên cho đến các chiến dịch marketing.
Kết luận: Hãy tìm ra “Tại sao” của bạn
Hầu hết các doanh nghiệp đang bận rộn la hét về “Cái gì” họ làm. Nhưng những thương hiệu thực sự vĩ đại lại truyền cảm hứng bằng cách thủ thỉ một cách đầy thuyết phục về “Tại sao” họ tồn tại.
Việc tìm ra “Tại sao” không phải là một bài tập marketing phù phiếm. Nó là công việc nền tảng nhất của một nhà lãnh đạo, một nhà xây dựng thương hiệu. Một “Tại sao” rõ ràng sẽ mang lại sự sáng tỏ cho chiến lược, sự truyền cảm hứng cho đội ngũ và sự trung thành từ khách hàng.
Tại MondiaL, chúng tôi tin rằng “Thiết Kế Sinh Lời” bắt đầu từ một nền tảng chiến lược vững chắc. Và không có nền tảng nào vững chắc hơn là một “Tại sao” được định nghĩa rõ ràng.
- “Tại sao” chính là “Trái Tim” của thương hiệu.
- Toàn bộ [hệ thống nhận diện thương hiệu] và thông điệp mà chúng tôi kiến tạo chính là “Bộ Não” và “cơ thể” để thể hiện trái tim đó ra thế giới.
Nếu bạn cảm thấy thương hiệu của mình đang thiếu một linh hồn, nếu bạn muốn xây dựng một đội ngũ và một cộng đồng khách hàng cùng chung một niềm tin, hãy [bắt đầu một cuộc đối thoại chiến lược với MondiaL].
Chúng ta sẽ không bắt đầu bằng việc thiết kế logo. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng câu hỏi: “Tại sao?”
