“Tôi quá bận.”
Đây có lẽ là câu trả lời phổ biến nhất khi tôi hỏi các CEO và founder tại Việt Nam về cuộc sống của họ. Họ tự hào về việc làm việc 14-16 tiếng một ngày, về việc trả lời email lúc nửa đêm, và về việc hy sinh cuối tuần cho công việc.
Xã hội dạy chúng ta rằng “bận rộn” là một huy hiệu của danh dự. Chúng ta tin rằng con đường duy nhất để thành công là phải “hustle” (cày cuốc) nhiều hơn, chăm chỉ hơn, và hy sinh nhiều hơn bất kỳ ai khác. Chúng ta đang cố gắng xây dựng một doanh nghiệp để có được sự tự do, nhưng trớ trêu thay, chúng ta lại tự biến mình thành nô lệ cho chính nó.
Và rồi Tim Ferriss xuất hiện với một cuốn sách mang tựa đề đầy khiêu khích: “Tuần làm việc 4 giờ”. Phản ứng đầu tiên của nhiều người là sự hoài nghi, thậm chí là chế giễu. “Làm biếng!”, “Không thực tế!”, “Chỉ dành cho mấy kẻ mơ mộng!”.
Nhưng nếu bạn gạt bỏ định kiến và thực sự phân tích tư duy đằng sau nó, bạn sẽ nhận ra rằng Tim Ferriss không hề nói về việc làm biếng. Ông đang nói về một trong những khái niệm quan trọng nhất trong kinh doanh: Hiệu quả triệt để.
Bài viết này, từ góc nhìn của MondiaL, sẽ không hướng dẫn bạn cách đi du lịch vòng quanh thế giới. Chúng ta sẽ “giải mã” triết lý của Tim Ferriss thành những bài học marketing và chiến lược kinh doanh, để giúp bạn xây dựng một cỗ máy tăng trưởng sinh lời mà không cần phải hy sinh cuộc sống của chính mình.
“Lời Hứa Lớn” (The Big Promise): Tại sao marketing của bạn nên bán một giấc mơ, không phải một sản phẩm?
Thành công vang dội của “Tuần làm việc 4 giờ” không chỉ nằm ở nội dung. Nó nằm ở chính cái tên của nó. Đây là một ví dụ hoàn hảo về một “Lời Hứa Lớn”.
- Một lời hứa tầm thường: “Làm thế nào để quản lý thời gian hiệu quả hơn”.
- Một Lời Hứa Lớn: “Làm thế nào để thoát khỏi kiếp làm việc 9-to-5, sống ở bất cứ đâu và gia nhập hàng ngũ những người giàu có mới”.
Tim Ferriss không bán một cuốn sách về năng suất. Ông bán một lối sống, một giấc mơ về sự tự do.
Đây là bài học marketing đầu tiên và quan trọng nhất. Hầu hết các doanh nghiệp đang bán “cái khoan”. Nhưng khách hàng không mua “cái khoan”, họ mua “cái lỗ trên tường”. Và sâu xa hơn, họ mua cảm giác tự hào khi tự tay treo một bức tranh đẹp trong nhà.
“Bạn không thể bán một cuốn sách chỉ bằng cách nói rằng nó được in trên giấy tốt và có bìa đẹp. Bạn phải bán một giấc mơ.” – Seth Godin (tóm lược tư duy marketing tương tự Tim Ferriss)
Lời khuyên thẳng thắn từ MondiaL: Hãy ngừng nói về các tính năng của sản phẩm. Hãy bắt đầu nói về sự chuyển đổi, về kết quả cuối cùng mà khách hàng sẽ nhận được. [Câu chuyện thương hiệu] của bạn có đang đưa ra một “Lời Hứa Lớn” không? Hay nó vẫn chỉ đang lặp lại những lợi ích lý tính nhàm chán?
Tư duy “Tối ưu hóa”: Ba bộ lọc để loại bỏ sự lãng phí
Cốt lõi của triết lý Ferriss không phải là làm việc ít đi, mà là loại bỏ những việc không cần thiết. Ông áp dụng nguyên tắc 80/20 (nguyên lý Pareto) một cách triệt để vào mọi khía cạnh của kinh doanh và cuộc sống.
Bài học #1: Phân tích 80/20 – Tìm ra “mỏ vàng” và “hố rác” trong kinh doanh của bạn
Nguyên tắc Pareto nói rằng, trong nhiều trường hợp, 80% kết quả đến từ 20% nỗ lực. Tim Ferriss đã áp dụng điều này để hỏi những câu hỏi phũ phàng:
- Khách hàng: 20% khách hàng nào đang mang lại 80% lợi nhuận? Và 20% khách hàng nào đang chiếm 80% thời gian và gây ra 80% sự phiền toái? (Sau đó, hãy “sa thải” những khách hàng phiền toái đó).
- Sản phẩm: 20% sản phẩm nào đang tạo ra 80% doanh số?
- Marketing: 20% kênh marketing nào đang mang lại 80% khách hàng tiềm năng chất lượng?
Lời khuyên từ MondiaL: Đây là phần “Bộ Não” chiến lược mà mọi CEO cần phải thực hiện. Trước khi nghĩ đến việc “làm nhiều hơn”, hãy dừng lại và phân tích. Rất có thể, bạn đang lãng phí phần lớn nguồn lực của mình vào những hoạt động không mang lại kết quả. Việc [chẩn đoán thương hiệu và marketing] một cách trung thực là bước đầu tiên để tối ưu hóa.
Bài học #2: Định luật Parkinson – “Công việc sẽ tự phình ra để lấp đầy thời gian được ấn định cho nó”
Nếu bạn cho mình 8 tiếng để hoàn thành một việc, bạn sẽ mất 8 tiếng. Nếu bạn cho mình 2 tiếng, bạn có thể sẽ hoàn thành nó trong 2 tiếng.
Tim Ferriss lập luận rằng chúng ta thường lãng phí thời gian vào những việc không quan trọng chỉ vì chúng ta có quá nhiều thời gian. Bằng cách tự đặt ra những deadline ngắn và quyết liệt, bạn buộc bộ não của mình phải tập trung vào những gì cốt lõi nhất.
Bài học #3: Trao quyền và Tự động hóa
Sau khi đã loại bỏ những việc không cần thiết và tối ưu hóa những việc quan trọng, bước tiếp theo là tự động hóa hoặc giao phó những gì có thể. Ferriss là một trong những người đầu tiên nói về việc thuê trợ lý ảo (virtual assistant) để xử lý các công việc lặp đi lặp lại.
Đối với một SME, điều này có thể là:
- Sử dụng phần mềm để tự động hóa email marketing.
- Xây dựng các quy trình chuẩn (SOP) để nhân viên mới có thể nhanh chóng nắm bắt công việc.
- Trao quyền cho đội ngũ để họ có thể tự ra quyết định mà không cần bạn phải can thiệp vào mọi chi tiết.
Kết luận: Hãy là một nhà thiết kế, không phải là một người lao công
Di sản của Tim Ferriss không phải là một lời ca ngợi sự lười biếng. Đó là một lời kêu gọi cho sự thông minh. Ông thách thức chúng ta hãy ngừng tôn vinh sự “bận rộn” và bắt đầu tôn vinh sự “hiệu quả”.
Ông dạy chúng ta rằng vai trò của một CEO, một founder không phải là người làm việc nhiều nhất trong công ty. Vai trò của bạn là một nhà thiết kế:
- Thiết kế một sản phẩm giải quyết đúng vấn đề.
- Thiết kế một mô hình kinh doanh có lợi nhuận.
- Và quan trọng nhất, thiết kế một cỗ máy có thể tự vận hành và sinh lời, để bạn có được sự tự do để tập trung vào những việc quan trọng nhất.
Tại MondiaL, triết lý “Thiết Kế Sinh Lời” của chúng tôi hoàn toàn cộng hưởng với tư duy này. Chúng tôi không chỉ thiết kế một logo hay một website. Chúng tôi đồng hành cùng bạn để thiết kế một hệ thống thương hiệu và marketing hiệu quả, một cỗ máy được xây dựng dựa trên:
- “Bộ Não”: Sự phân tích dữ liệu và chiến lược sắc bén để loại bỏ lãng phí và tập trung vào những gì thực sự mang lại kết quả.
- “Trái Tim”: Khả năng kể một câu chuyện, đưa ra một “Lời Hứa Lớn” có thể chạm đến khát vọng sâu thẳm của khách hàng.
Nếu bạn đã mệt mỏi với việc trở thành người bận rộn nhất trong chính công ty của mình, nếu bạn muốn xây dựng một doanh nghiệp thực sự mang lại cho bạn sự tự do, hãy [bắt đầu một cuộc đối thoại chiến lược với MondiaL].
Chúng ta sẽ cùng nhau thiết kế cỗ máy tăng trưởng cho riêng bạn.
